ŠPAROGE – IZUZETNA NAMIRNICA

Ta grmasta biljka iglastih listića, čiji su mladi izdanci bili vrlo dobro poznati starim Kinezima i Grcima, danas ponovno osvaja trpeze širom svijeta

Šparoge su prije smatrane delicijom. Pronaći su se mogle samo na stolovima bogataša.
Danas je ova super namirnica dostupna svima – mogu se kupiti na tržnici i u trgovačkim centrima.
Šparoga je višegodišnja biljka iz porodice ljiljana. Jedna je od najstarijih samoniklih kultura na Mediteranu.

Cijenjena je kao delicija već duže od 2000 godina. Raširena je po mnogim kontinentima, jer ima mnogo podvrsta. Neke vrste koriste se više za prehranu, druge samo za liječenje.
Ljekovita svojstva
Šparoga ima bogatu nutritivnu vrijednost – sadrži vitamine A, K, B, C i E, folnu kiselinu, željezo, bakar, vlakna, mangan, kalij, kolin, cink, magnezij i selen.
Uz svoj bogat nutritivni profil, šparoga je siromašna kalorijama. U 100 g sadrži tek 20 kalorija – što je čini idealnom namirnicom za mršavljenje.
Zahvaljujući saponinima i flavonoidima, posjeduje snažna antiupalna svojstva. Zbog toga povoljno djeluje kod bolesti srca i krvnih žila.
Za prevenciju bolesti srca zaslužna je i velika količina vitamina skupine B, koji kontroliraju razinu homocisteina.
Šparoga je jedan od najbogatijih izvora rutina – flavonoida koji smanjuje holesterol i krvni pritisak te jača krvne žile.
Porcija šparoga sadrži čak 114 posto preporučene dnevne količine vitamina K, koji je neophodan za sintezu osteokalcina – proteina koji jača kosti. Vitamin K sprečava nakupljanje kalcija u tkivima koje može dovesti do ateroskleroze, kardiovaskularnih bolesti i moždanog udara.
Velike količine inulina u šparogi ključne su u liječenju probavnih problema. Naime, inulin je idealna hrana za dobre bakterije koje poboljšavaju apsorpciju hranjivih tvari, smanjuju rizik od alergija i raka crijeva. Vlakna u šparogi potiču probavu te smanjuju rizik od dijabetesa tipa 2.
Šparoga, uz lubenice i avokado, spada u namirnice najbogatije glutationom. On je jedan od najproučavanijih i najvažnijih antioksidanata. Bitan je za cjelokupno zdravlje, obnavljanje imunoloških ćelija i jedan je od najjačih sredstava za čišćenje organizma.
Niske razine glutationa povezane su s preranim starenjem, pa čak i smrću. Također je važan agens u borbi protiv raka, jer štiti od oštećenja uzrokovanih oksidativnim stresom.
U laboratorijskim istraživanjima glutation je u potpunosti zaustavio umnožavanje virusa AIDS-a.
Šparoga je moćan diuretik koji pomaže u oslobađanju organizma od mokraćne kiseline, rastvara bubrežne kamence i pomaže kod gihta.
Odlična je hrana za trudnice, zbog folne kiseline kojom obiluje – samo pet vrhova šparoge sadrže 110 miligrama folne kiseline.

Dejstvo šparoge na karcinom

Šparoge su korisne za prevenciju i liječenje karcinoma.
Pritom se preporučuje koristiti kuhane šparoge. Pretpostavlja se da se kuhanjem šparoga oslobađa asparaginaza – enzim koji pomaže uništavanju ćelija raka.
Šparoge, također, sadrže snažan antioksidans koji štiti ćelije od kancerogenih promjena.
Preporučena doza je četiri supine kašike kuhanih šparoga dva puta dnevno – ujutro i navečer.
Najbolje je koristiti šparoge istovremeno s drugim prirodnim metodama, kao dio terapije protiv raka.

Štiti jetru od alkohola
Nova studija pokazuje kako aminokiseline i minerali u ekstraktu šparoge mogu olakšati mahmurluk i zaštititi ćelije jetre od otrova iz alkohola. Tokom vremena, hronična upotreba alkohola uzrokuje oksidativni stres koji dovodi do oštećenja jetre, a prekomjerno upijanje alkohola kao posljedica može uzrokovati glavobolju, mučninu, proljev i žeđ.
Prirodni afrodizijak

Šparoge se od davnina smatraju afrodizijakom, ne samo zbog svog falusnog oblika, već i zbog visokog udjela vitamina E, za koji se često zna reći da je vitamin plodnosti, budući da stimulira proizvodnju seksualnih hormona.

Primjena
U kuhanju se domaća šparoga koristi cijela, a kod divlje šparoge se baca drvenasti dio. Domaća šparoga se kuha 5-8 minuta, ovisno o njenoj debljini, a divlja još kraće, 1-2 minute.
Mogu se koristiti u raznovrsnim jelima poput pita, rižota, štrudli, palačinaka te salata. Mogu se jesti i same – sirove, kuhane, pečene, pirjane, ukiseljene